Phân bón có vai trò quan trọng cho quá trình phát triển của cây trồng. Hiện nay, việc sử dụng phân bón hữu cơ và tự làm phân bón hữu cơ rất phổ biến. Vậy phân bón hữu cơ là gì? Bài viết dưới đây, Nông Bio sẽ giải đáp và hướng dẫn bà con cách tự làm phân hữu cơ đơn giản tại nhà.
Tìm hiểu phân hữu cơ là gì?
Phân hữu cơ được sản xuất từ những nguyên liệu phổ biến trong tự nhiên có nguồn gốc từ thực vật, động vật, vi sinh vật, chất thải sinh hoạt…
phân bón hữu cơ
Phân bón hữu cơ cung cấp, bổ xung đầy đủ khoáng chất dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng, giúp cải tạo và tăng độ màu mỡ phì nhiêu cho đất trồng. Sử dụng phân bón hữu cơ không chỉ tốt cho cây trồng mà còn tận dụng rác thải nông nghiệp góp phần bảo vệ môi trường.
Hiện nay, trên thị trường và các ngành phân bón sản xuất rất nhiều chủng loại phân hữu cơ khác nhau. Phân hữu cơ chia thành 2 nhóm chính
Phân hữu cơ công nghiệp
Phân hữu cơ truyền thống
Phân hữu cơ công nghiệp
Đây là loại phân bón sử dụng dây chuyền sản xuất công nghiệp, ứng dụng kỹ thuật cao để chế biến hàng loạt với nguyên liệu chủ yếu từ các thành phẩm hữu cơ có nguồn gốc khác nhau, đảm bảo dưỡng chất dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng.
Một số loại phân hữu cơ công nghiệp bà con có thể tham khảo:
Phân hữu cơ vi sinh
Đây là một trong những loại phân hữu cơ phổ biến nhất, được sử dụng rộng rãi. Thành phần chính trong phân hữu cơ vi sinh có chứa một hay nhiều các loại vi sinh vật dưới đây:
Vi sinh vật phân giải chất hữu cơ;
Vi sinh vật phân hủy Cellulose
Vi sinh vật cố định đạm;
Vi sinh vật ký sinh;
Vi sinh vật đối kháng;
* Ưu điểm:
Tăng trưởng, phát triển dinh dưỡng và hệ vi sinh vật làm tơi xốp đất trồng
Phân giải các chất khó hấp thụ như đạm thành chất dễ hấp thu
Hạn chế mầm bệnh cho cây trồng
* Nhược điểm:
Cung cấp vừa đủ
Phù hợp với nhóm cây trồng cụ thể
Không cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho cây
Chi phí tốn kém
Phân hữu cơ vi sinh
Phân hữu cơ sinh học
Loại phân này được chế biến bằng cách lên men các chất hữu cơ trộn với một hoặc một vài loại vi sinh vật có lợi khác cho cây trồng. Trong phân bón hữu cơ sinh học, các chất hữu cơ chiếm 22%.
* Ưu điểm:
Sử dụng cho mọi giai đoạn phát triển của cây trồng
Hàm lượng dinh dưỡng cao, cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cây trồng
Thúc đẩy việc cải tạo đất trồng, hạn chế rửa trôi, độc tố trong đất
Tăng sức đề kháng cho cây trồng
* Nhược điểm:
Giá thành cao
Phân hữu cơ khoáng
Thành phần chứa 8-18% chất khoáng vô cơ: N, P, K; các chất hữu cơ chiếm ít nhất 15%
*Ưu điểm:
Dinh dưỡng cao
Dễ hấp thụ
* Nhược điểm:
Nếu sử dụng trong thời gian dài sẽ làm ảnh hưởng xấu tới hệ sinh vật đất
Phân hữu cơ khoáng hàm lượng dinh dưỡng cao
Phân hữu cơ truyền thống
Được chế biến sản xuất bằng kỹ thuật ủ phân truyền thống với nguyên liệu chủ yếu từ tự nhiên: chất thải nông nghiệp, phân động vật, rác thải hữu cơ…
Loại phân hữu cơ truyền thống thường có hàm lượng chất dinh dưỡng thấp, chậm hấp thu, tốn thời gian xử lý. Những loại thuộc nhóm phân hữu cơ truyền thống phổ biến:
Phân xanh
Là loại phân hữu cơ truyền thống sử dụng thân cây và lá cây ủ vùi trong đất.
* Ưu điểm:
Hạn chế xói mòn
Cải tạo bảo vệ đất trồng
* Nhược điểm:
Tác dụng chậm,
Sử dụng giai đoạn bón lót.
Có thể sản sinh ra chất độc hại trong quá trình ủ: CH4, H2S,…
Phân rác
Được chế biến, sản xuất bằng phương pháp ủ truyền thống với các nguyên liệu từ rác thải nông nghiệp, chất thải nhà bếp có nguồn gốc từ thực vật…
Phân rác sử dụng phương pháp ủ truyền thống
* Ưu điểm:
Tăng độ màu mỡ, tơi xốp, ổn định kết cấu đất trồng
Chống hạn cho cây trồng
Hạn chế xói mòn
Chi phí thấp
* Nhược điểm:
Hàm lượng dinh dưỡng thấp
Chế biến, sản xuất phức tạp
Có thể để lại tàn dư mầm bệnh
Tốn thời gian
Phân chuồng
Sử dụng phương pháp ủ truyền thống với nguyên liệu là phân và nước tiểu có nguồn gốc từ động vật
Phân chuồng sử dụng phương pháp ủ phân truyền thống
* Ưu điểm:
Cung cấp chất dinh dưỡng đa, trung và vi lượng cho đất trồng
Cải tạo, tăng độ phì nhiêu màu mỡ, tơi xốp cho đất trồng
Phát triển rễ cây trồng
Hạn chế xói mòn
Chống hạn cho cây trồng
* Nhược điểm:
Hàm lượng dinh dưỡng thấp
Chi phí nhân công cao
Tàn dư mầm bệnh cao
Dễ gây bệnh cho người tiếp xúc trực tiếp
Than bùn
Than bùn không thể sử dụng bón trực tiếp mà phải qua quá trình chế biến phức tạp mới sử dụng được cho cây trồng.
Tự làm phân hữu cơ không hề khó, dưới đây Nông Bio sẽ hướng dẫn bà con cách làm phân hữu cơ đơn giản vừa tiết kiệm chi phí, vừa tận dụng được những chế phẩm bỏ đi.
Làm thùng chứa
Bà con có thể tận dụng bất cứ thùng, xô, chậu có thành cao, tốt nhất là có thêm nắp đậy với chất liệu dễ tìm như: nhựa, gỗ…
Thùng chứa phân hữu cơ bằng nhựa
Đặt thùng chứa ở đâu?
Thùng chứa bà con nên đặt ở nền đất, khu vực đất trồng, tốt nhất là ở ngoài trời. Tránh để thùng chứa ở nền gạch, nền đá, nền bê tông, trong nhà gây mùi, dễ gây ô nhiễm không gian sinh hoạt.
Nên chôn thùng chứa dưới nền đất trồng 20-30cm
Các nguyên liệu cần thiết
Rác thải nông nghiệp có nguồn gốc từ thực vật: rơm, rạ, lá khô, cành cây, cỏ khô, mùn cưa…
Rác thải nhà bếp: rác thải từ rau củ quả bỏ đi sau khi chế biến đồ ăn, bã trà, bã cà phê,…
Chế phẩm men vi sinh
Tận dụng rác thải nhà bếp làm phân hữu cơ
Tiến hành trộn ủ
Các nguyên liệu được chia ra làm nhiều loại, bà con rải đều từng lớp nguyên liệu vào thùng trộn cùng với chế phẩm men vi sinh. Sau đó rải lớp đất trồng lên trên cùng rồi tưới nước làm ẩm.
Thùng chứa có thể chứa nhiều lớp nguyên liệu theo công thức như trên cho đến khi đầy thì bà con đậy nắp kín lại.
Nên tiến hành xoay thùng hai tuần mỗi lần để phân nhanh phân hủy. Nếu để càng lâu thì hàm lượng chất dinh dưỡng trong phân hữu cơ càng cao.
Thời gian ủ phân càng lâu thì hàm lượng dinh dưỡng càng cao
Nhận biết thời gian sử dụng của phân hữu cơ tự làm
Thông thường sau 2 tuần phân hữu cơ có thể sử dụng, nhưng tùy vào độ phân hủy của những nguyên liệu bà con sử dụng mà có thời gian ủ dài ngắn khác nhau. Để biết phân đã sử dụng được chưa bà con có thể nhận biết với các đặc điểm sau đây:
Có mùi đất tự nhiên
Màu phân chuyển sang nâu đất
Chất phân vụn ra như mùn
Nếu thùng chứa có các đặc điểm trên, bà con có thể yên tâm dùng phân đó bón cho cây trồng.
Hy vọng với bài viết chi tiết trên, bà con có thể hiểu rõ hơn về phân hữu cơ và biết cách tự làm phân hữu cơ tại nhà.
