Ngày nay việc sử dụng phân bón hoá học ngày càng phổ biến bởi tính tiện lợi và mang lại hiệu quả cao. Tuy nhiên, các loại phân bón hoá học gây ảnh hưởng lớn đến môi trường và con người. Vì vậy, sử dụng phân xanh đang là giải pháp thay thế tuyệt vời mà bà con nông dân có thể thực hiện. Trong bài viết này, hãy cùng Nông Bio tìm hiểu phân xanh là gì và những kiến thức xoay quanh loại phân này bạn nhé!
Phân xanh là gì?
Phân xanh là loại phân hữu cơ, được sản xuất từ các loại cây xanh như xác cây, xác của các loại hoa quả, … Toàn bộ những nguyên liệu này sẽ được ủ hoai. Sau đó, nông dân sẽ mang phân đi bón cho các loại cây trồng hay ép xanh hoặc cung cấp dưỡng chất cho cây lâu năm bằng cách tủ ở gốc. Phân xanh ngày này được nhiều người sử dụng thay thế cho phân bón hoá học để giảm thiểu tình trạng ô nhiễm.
Phân xanh là gì
Phân xanh thuộc nhóm phân nào?
Phân xanh được chế tạo chủ yếu từ các cây họ đậu. Bà con có thể tự sản xuất loại phân này ngay tại nhà của mình. Phân thường sử dụng để tưới, sau một thời gian phân huỷ, phân sẽ phát huy tác dụng. Do tính chất phân huỷ lâu dài, loại phân này được sử dụng để bón lót nhằm cung cấp dưỡng chất cho cây trồng.
Ưu điểm: Phân có công dụng bảo vệ, cải tạo đất trồng và giảm tối đa tình trạng xói mòn hiệu quả
Nhược điểm: Phân dễ xảy ra quá trình phân hủy chất hữu cơ khi được chôn vùi xuống đất. Khi đó, phân sẽ phát sinh ra những chất độc gây hại cho cây như; CH4, H2S, …
Ưu nhược điểm và kỹ thuật sử dụng phân xanh
Tác dụng tuyệt vời của phân xanh
Phân xanh đem lại rất nhiều công dụng tuyệt vời có thể bà con chưa biết:
Cải tạo đất nhanh chóng và hiệu quả: Phân xanh là loại phân có chứa hàm lượng N rất cao. Khi vùi vào đất, loại phân này sẽ làm tăng nhanh hàm lượng các chất hữu cơ và N. Rễ của các cây được bón phân xanh phát triển mạnh mẽ. Chính vì vậy, cây có thể dễ dàng hấp thụ những loại dưỡng chất ở tầng đất sâu. Sau đó sẽ tích luỹ vào bên trong, giúp cho lớp đất trở nên màu mỡ hơn.
Phân xanh có tác dụng trong việc cải tạo đất mặn: Đất mặn có chứa hàm lượng Na+ cao. Đây chính là nguyên nhân gây hại đến sự phát triển và sinh trưởng của cây trồng. Việc sử dụng phân xanh trong quá trình cải tạo đất mặn còn có công dụng che phủ đất cực kỳ tốt. Phân sẽ làm giảm lượng nước bốc hơi lên từ mặt đất và bốc mặn từ dưới nước ngầm.
Bảo vệ, hạn chế xói mòn, rửa trôi các chất dinh dưỡng có trong đất: Phân xanh góp phần giúp cho đất có độ che phủ tốt hơn, tránh được hiện tượng mưa lớn rửa trôi đất. Từ đó có thể giữ lại những dưỡng chất cần thiết cho cây.
Những loại cây có thể sử dụng để làm phân xanh
Như chúng ta đã biết, không phải loại cây cũng có thể được sử dụng để tạo nên phân xanh và bón cho cây hiệu quả. Bên dưới là một số loại cây mà bà con có thể chọn:
Một số loại cây được sử dụng để làm phân xanh đó là: muồng, đậu nho nhe, keo dậu, cây trinh nữ, …
Cây phân xanh là loại cây có khả năng thích nghi tốt, nhưng bà con nên lựa chọn điều kiện sống phù hợp. Bởi có cây thích hợp với loại đất cát, có cây lại thích hợp với đất đồi, …. Vì vậy, ở mỗi môi trường cây sẽ có sự phát triển khác nhau, việc chọn đúng giúp năng suất cây tốt hơn.
Phân xanh được tạo nên từ rất nhiều loại cây khác nhau như câu họ đậu, cây cỏ lào, … Một số nơi, người dân thường gieo trồng nhằm mục đích sản xuất phân nhưng cũng có số khác sử dụng cây mọc tự nhiên.
Những cây họ đậu thường sẽ chứa rất nhiều vi sinh vật có lợi cho rễ cây. Khi đó, rễ có thể hút được nhiều đạm hơn. Lượng đạm này có thể dự trữ trong cây và giúp cây phát triển toàn diện nhất. Ở những lớp đất sâu, loài cây họ đậu này còn có công dụng tuyệt vời trong hút hân khó tiêu và kali. Đây chính là ưu điểm vượt trội mà người nông dân thường chọn nó để làm phân xanh.
Nguyên liệu để ủ phân xanh tốt nhất
Cây phân xanh là loại cây dễ trồng, dễ chăm sóc, phát triển mạnh, tăng độ phì nhiêu và tăng năng suất cây trồng hiệu quả. Hơn nữa, cây có khả năng thích nghi tốt với nhiều điều kiện sống khác nhau. Hầu như ở đâu bà con cũng có thể bắt gặp cây phân xanh.
Hướng dẫn sử dụng và vùi phân xanh đúng cách
Cách sử dụng phân xanh
Khi cây phân xanh bắt đầu ra hoa, bà con cần vùi cây vào đất để cây đạt năng suất cao nhất.
Nên sử dụng loại phân này để bón lót nhằm giúp cây trồng hấp thụ tốt hơn
Sử dụng phân để tủ gốc, phủ luống hay ép xanh đối với cây trồng lâu năm
Có thể cắt ngắn cây rồi vùi vào đất trồng, giúp phân phân huỷ nhanh hơn
Dùng phân thân và lá để ủ rồi mới mang đi bón cho cây, cách này thường được áp dụng khi giai đoạn ủ phân và trồng cây không trùng với nhau.
Bà con có thể tỉa bớt phần lá hoặc cành cây phân xanh, sau đó rải lên mặt đất trồng hoặc mang đi ủ
Cách sử dụng phân xanh
Chú ý khi sử dụng phân xanh mà bà con nên biết
Khi sử dụng phân xanh, bà con nên bón thêm một phần phân lân. Khi đó, phân lân sẽ là chất xúc tác giúp cho loại phân hữu cơ này phân giải một cách nhanh chóng, cung cấp cho cây hàm lượng dưỡng chất tốt nhất.
Với những nơi có đất chứa các thành phần cơ giới nhẹ, bạn nên vùi phân xanh vào sâu bên trong đất, nơi có mức ẩm ổn định. Còn những vùng đất chua, bà con nên cung cấp thêm cho đất vôi, photphorit hay lân nung chảy.
Nên dùng phân xanh vào thời điểm hè sẽ tốt hơn so với những vụ khác, bởi mùa này khí hậu thuận lợi cho quá trình phân giải các chất.
Khi dùng phân cho cây lúa, bà con cần tránh để phân bị ngập quá nước. Bởi nếu việc này xảy ra sẽ khiến cho hợp S có trong phân tác dụng với H2 gây ra ức chế quá trình hút nước, hút các chất dinh dưỡng cho cây.
Nên vùi phân sớm hơn so với mùa vụ khoảng 20 ngày để cây hấp thụ dưỡng chất tốt nhất
Cách làm phân xanh tại nhà vô cùng đơn giản
Bước 1: Chuẩn bị thùng ủ phân xanh
Một nguyên liệu tạo ra phân bón xanh hữu ích mà bà con có thể áp dụng đó là rác thải nhà bếp. Đầu tiên, bà con cần chuẩn bị một cái thùng để ủ phân, nên lựa chọn thùng được làm từ nhựa. Nếu muốn tiết kiệm chi phí, bà con cũng có thể sử dụng xốp hoặc các loại tự chế. Lưu ý: Cần chọn thùng có nắp đậy bạn nhé!
Chuẩn bị thùng ủ phân xanh
Bước 2: Chọn vị trí đặt thùng ủ phân xanh
Lựa chọn vị trí đặt thùng ủ cực kỳ quan trọng, ảnh hưởng đến việc ủ phân. Nên lựa chọn đia điểm thoáng mát, có ánh nắng nhẹ, duy trì nhiệt độ phù hợp để quá trình ủ phân đem lại hiệu quả tốt nhất. Tuy vậy, bà còn cũng cần tránh những nơi ngập úng, dễ bị xâm nhập bởi các loại côn trùng gây hại.
Bước 3: Chuẩn bị nguyên liệu ủ phân xanh
Để tạo ra một loại phân xanh chất lượng, đảm bảo tiêu chuẩn, bà con cần biết cách lựa chọn nguyên liệu. Các loại rác thải nhà bếp nên được chọn lọc kỹ lưỡng, chỉ nên sử dụng các loại rau củ quả còn sót lại sau quá trình chế biến thức ăn. Ngoài ra, bà con có thể sử dụng đa dạng các nguyên liệu để chế tạo phân như: cành rau, cỏ tươi, bã cà phê, … Tuy nhiên, không được sử dụng cỏ dại đã bị ngấm các loại thuốc hoá học trước đó.
Sau khi đã chuẩn bị toàn bộ các nguyên liệu phù hợp, bà con tiến hành ủ nguyên liệu rồi thực hiện các bước như sau:
Đầu tiên, bà con tiến hành sử dụng cành cây khô đặt ở dưới đáy của thùng để tạo ra những lỗ nhỏ. Khi đó, việc thoát khí, nước dưới đáy thùng cũng trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết.
Tiếp theo, cho toàn bộ các nguyên liệu đã chuẩn bị vào thùng, cho tiếp nước vào (nên đổ khoảng ¾ thùng nhé)
Khi ủ, bà con có thể sử dụng thêm một ít đất màu để ủ cùng với các nguyên liệu đã chuẩn bị
Sau đó, bà con dùng vòi để tưới nước nhằm làm ẩm các nguyên liệu đã trộn. Lưu ý: chỉ nên làm ẩm vừa phải, không nên tưới quá nhiều gây hư hỏng phân.
Trong khoảng thời gian ủ, bạn cần mở nắp thùng thường xuyên, định kỳ khoảng 3 ngày 1 lần. Điều này giúp cho phân sau khi ủ có đủ oxy để phân huỷ tốt hơn.
Đối với những gia đình ủ phân với lượng lớn, bà con nên sử dụng một chiếc xẻng để trộn đều các nguyên liệu lên.
Bước 5: Sử dụng phân xanh để cung cấp dưỡng chất cho cây trồng
Để có được loại phân bón có công dụng tuyệt vời, bà con nên chọn ủ phân trong thùng với thời gian từ 6 tháng đến 1 năm. Nên ủ đến khi nhìn thấy phân bên trong thùng có màu nâu và phân vụn giống như mùn đất là được. Sau khi hoàn thành, bà con có thể mang phân đi bón cho cây để cung cấp những dưỡng chất cần thiết. Tuy nhiên, nên lựa chọn liều lượng phù hợp để cây hấp thụ tốt nhất nhé!
Sử dụng phân xanh để bón cây
Bên trên là toàn bộ thông tin về phân xanh là gì và cách để ủ phân xanh như thế nào để đem lại hiệu quả tốt nhất. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích đối với bà con trong quá trình trồng trọt. Nếu bà con còn có bất kỳ thắc mắc nào, hãy để lại bình luận bên dưới bài viết để Nông Bio giải đáp chi tiết nhé!
