Hiện nay, việc sử dụng phân bón hữu cơ trong nông nghiệp rất phổ biến và đem lại lợi ích lớn cho cây trồng và môi trường. Phân bò là loại phế phẩm nông nghiệp được sử dụng nhiều nhất. Tuy vậy, quá trình ủ phân bò không phải bà con nào cũng biết. Bài viết dưới đây, Nông Bio sẽ hướng dẫn bà con phương pháp ủ phân bò mang lại hiệu quả cao.
Tìm hiểu lợi ích của phân bò
Phân bò là một trong những loại phân chuồng phổ biến đem lại giá trị dinh dưỡng cao cho cây trồng và thân thiện môi trường. Một số những ưu điểm nổi bật của phân bò:
- Cải tạo đất, giúp đất trồng tơi xốp, giàu dinh dưỡng, tăng độ phì nhiêu, cải thiện độ pH trong đất
- Cung cấp dinh dưỡng tự nhiên cho cây trồng
- Giữ ẩm đất, tránh hạn cho cây trồng
- Giảm tối đa tình trạng rửa trôi, thất thoát chất dinh dưỡng
- Giảm tình trạng thối rễ, tăng trưởng phát triển cây trồng
- Tăng cường chức năng của các vi khuẩn sinh vật có lợi cho đất
- Giảm việc sử dụng phân hóa học
Đối với nông nghiệp, phân bò là chất thải dễ kiếm và quen thuộc với nhà nông, trước khi sử dụng làm phân bón cần trải qua khâu ủ phân bò vô cùng quan trọng. Dưới đây là các phương pháp ủ phân bò phổ biến hiệu quả.

Phương pháp ủ phân bò nóng
Cách ủ nóng phân bò là phương pháp phổ biến và an toàn nhất. Với cách ủ nóng phân bò giúp tiêu diệt mầm bệnh và cỏ dại một cách hiệu quả và an toàn. Tuy nhiên, trong quá trình ủ phân bò sẽ giảm lượng đạm.
Bạn cần chọn khu vực giữ nước tốt để ủ nóng phân bò. Chất phân bò thành từng lớp sau đó duy trì độ ẩm liên tục 60-70%.
- Với phân nhiều chất độn cần trộn thêm vôi bột tỷ lệ 1%
- Sử dụng 1-2% Supe lân để giữ đạm cho phân
Sau khoảng 4 – 6 ngày ủ nhiệt độ phân tăng cao tạo điều kiện cho các vi sinh vật có lợi phát triển mạnh. Lúc này, cần giữ phân tơi, xốp bà con dùng xẻng đảo và trộn đều phân lên.
Phương pháp ủ nóng hoàn thành sau khoảng 30 – 40 ngày. Nhận biết rõ khi phân có màu sẫm, mùi đất, thành mùn.
Tìm hiểu thêm: Các loại phân hữu cơ cần thiết cho cây trồng

Phương pháp ủ phân bò nguội
Ủ nguội là phương pháp mất nhiều thời gian hơn ủ nóng. Phương pháp ủ nguội làm mất oxy, tăng CO2, nhiệt độ thấp nên các mầm bệnh vẫn có khả năng tồn tại. Tuy nhiên, phương pháp này lại rất dễ thực hiện.
Sử dụng các nguyên liệu sẵn có trong nông nghiệp: rơm, rạ, đất bột, trấu,…và tận dụng rác thải nông nghiệp như rau củ quả bỏ đi.
Nén chặt phân bò với các nguyên liệu trên với thời gian trung bình từ 6 tháng đến 1 năm. Phân bò ủ nguội đem lại nguồn dinh dưỡng tốt cho cây trồng, ngăn ngừa côn trùng gây hại và thân thiện môi trường.

Phương pháp ủ nóng kết hợp ủ nguội phân bò
Đây là phương pháp kết hợp giữa 2 phương pháp ủ nóng và ủ nguội. Ban đầu xếp phân thành từng lớp không cần nén cho sinh vật hoạt động khoảng 5-6 ngày.
Sau khi nhiệt độ của phân đạt 50-60 độ thì tiến hành nén phân và xếp thêm các lớp khác lên. Tiếp tục để lớp mới xếp 5-6 ngày rồi lại nén chặt.
Sau khi nén đến độ cao cần thiết thì trát 1 lớp bùn xung quanh để ủ phân.
Phương pháp này lâu hơn ủ nóng nhưng lại nhanh hơn ủ nguội và mất thời gian nhân công trong quá trình ủ phân.

Phương pháp ủ phân bò bằng nấm trichoderma
Nấm Trichoderma là gì?
Nấm Trichoderma còn có tên gọi là Trichoderma spp chủ yếu có lợi đối với cây trồng, là chủng nấm sống tập trung ở nơi có nhiều rễ cây.
Trichoderma có công dụng duy trì đạm cho đất trồng, giúp đất trồng có khả năng phân giải phân lân và tiêu diệt phần lớn các loại nấm gây hại cho cây trồng.

Công dụng của nấm Trichoderma
- Phòng trừ bệnh hại
- Tăng độ tơi xốp cho đất
- Phá hủy vỏ tế bào, hấp thụ dinh dưỡng bằng một loại Enzym tiết ra từ nấm trichoderma
- Tiêu diệt các loại nấm gây hại, thối rễ với cây trồng: Rhizoctonia solani, Fusarium solani, Phytophthora,…
- Sản sinh kháng thể giúp tiêu diệt mầm bệnh ở các bộ phận của cây trồng
- Tạo điều kiện thuận lợi phát triển cho các vi sinh vật có lợi
- Cố định đạm
- Phân giải lân tốt hơn
- Hỗ trợ các loại vi sinh vật có ích phát triển trong đất
- Giảm mùi hôi thối trong phân bò
- Tăng tốc độ phân giải, giảm thời gian ủ

Tại sao nên sử dụng trichoderma để ủ phân bò?
Phân bò tươi luôn tồn tại mầm bệnh, lượng độc tố vi khuẩn gây bệnh và các yếu tố khác. Quá trình ủ phân bò giúp bạn loại bỏ được phần lớn các nguy hại độc tố trong phân chuồng.
Sử dụng nấm trichoderma để ủ phân bò giúp bà con loại bỏ triệt để các nguy cơ gây bệnh có trong phân bò tươi, qua đó chuyển hóa chất dinh dưỡng trở thành loại phân hữu cơ đem lại hiệu quả cao cho đất và cây trồng.
Có thể bạn quan tâm: Các kỹ thuật chăm sóc cây cảnh
Hướng dẫn kỹ thuật ủ phân bò với nấm trichoderma
Chuẩn bị nguyên liệu
- nguyên liệu tự nhiên: rơm, rạ, trấu, bã mía, vỏ cà phê, vỏ cây khô, lá cây khô, vỏ cacao, mùn cưa…
- phân bò
- chế phẩm trichoderma
- phân NPK
- nước sạch
- rác thải nông nghiệp hữu cơ: rau củ quả thừa
Với các loại rơm rạ mới còn tươi thì bà con cần ủ thêm 25-30 ngày trước khi sử dụng
Với các loại rơm rạ khô cần tưới ẩm 12 tiếng trước khi sử dụng ủ

Dụng cụ cần thiết
- Xẻng
- Cuốc
- Bình tưới
- Bạt
- Nilon
- Bao tải
Vị trí
Lựa chọn khu vực có nền đất, nền xi măng hoặc vị trí có độ khô ráo tốt để tiến hành ủ phân. Bà con có thể sử dụng bao nilon, bao tải để lót dưới nền đất.
Cần tạo các rãnh, thiết kế hố gom quanh nơi ủ phân để đảm bảo nước ủ phân không bị chảy ra ngoài.

Công thức ủ phân bò
- Phân bò tươi: 1,5 tấn
- Rác thải nông nghiệp: 1,5 tấn
- Nước sạch
- Chế phẩm Trichoderma loại 200gr: 3 gói
- Chế phẩm EMZEO loại 200gr: 3 gói
- Phân NPK: 3kg
Kỹ thuật ủ
- Trộn đều các nguyên liệu cùng với chế phẩm nấm trichoderma và chế phẩm EMZEO
- Tưới nước sạch lên hỗn hợp vừa trộn, duy trì độ ẩm từ 40 – 50% (dùng tay nắm chặt hỗn hợp nếu có nước chảy qua kẽ tay là đủ độ ẩm)
- Đánh đống cao 1 – 1,5m để ủ
- Dùng bao nilon hoặc bạt phủ lại ủ
- Sau 7 đến 10 ngày, kiểm tra nhiệt độ xem đạt 40 đến 50 độ C chưa.
- Sau 20 ngày, đảo đều phân ủ hướng từ trên xuống, từ ngoài vào trong
- Ủ thêm 25 đến 40 ngày là hoàn thành
Ủ phân bò với nấm trichoderma và EMZEO giúp bà con tiết kiệm từ 30 – 50% chi phí sử dụng các loại phân vô cơ khác.

Sử dụng phân bò tự ủ giúp cây trồng tăng năng suất, đem lại hiệu quả cao, chất lượng tốt, đảm bảo tiêu diệt các mầm bệnh gây hại.
Lưu ý khi sử dụng nấm Trichoderma ủ phân bò
Trichoderma sẽ được tận dụng triệt để và đem lại hiệu quả cao nếu sử dụng đúng cách. Những lưu ý quan trọng khi sử dụng chế phẩm Trichoderma:
- Cần sử dụng hết trong 1 lần. Nếu không sử dụng hết ngay thì phải bảo quản trong chai lọ đậy kín nắp. Sau 6 tháng thì chế phẩm Trichoderma sẽ mất hết công dụng.
- Không sử dụng nấm trichoderma ở môi trường khô hạn, thiếu độ ẩm và tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.
- Sử dụng Trichoderma trên thân cây khô sẽ hiệu quả hơn
- Không trộn chế phẩm trichoderma với vôi bột
- Không sử dụng trichoderma với phân vô cơ
- Cân nhắc khi sử dụng trichoderma với thuốc bảo vệ thực vật hoặc phân bón khác
Hy vọng bài viết này sẽ giúp bà con kinh nghiệm và kỹ thuật đúng trong ủ phân bò đem lại lợi ích cho đất và cây trồng.
Xem thêm: các kiến thức về cá cảnh, thủy sinh